Րաֆֆի Կարապետյան, 2023 Creative Armenia-AGBU Fellow
Րաֆֆին անջնջելի հետք է թողել Բեյ շրջանի երաժշտական ասպարեզում։ Նյու Յորքի Ջազի և ժամանակակից երաժշտության նոր դպրոցի կրթությունը նրան ենթարկեց տարբեր ազդեցությունների՝ ձևավորելով նրա յուրահատուկ երաժշտական ոճը: Խորխե Ռոսսիի, Բեն Սթրիթի և Ջոնի Թալբոթի հետ ուշագրավ համագործակցությունների շնորհիվ Րաֆֆիի երաժշտական կարիերան հարուստ փորձառությունների գոբելեն է: Զբաղեցնելով պաշտոններ Սոնոմայի պետական համալսարանում և Բերքլիի ավագ դպրոցում Րաֆֆին հավատարիմ է մնում երաժշտական կրթությանը: Ծանոթացեք Րաֆֆի Կարապետյանի երաժշտական ճանապարհին և բացահայտեք նրա խորը կապը հայկական ժառանգության հետ:
Այս բացառիկ հարցազրույցում մեր 2023 թվականի Creative Armenia-AGBU-ի Fellow-ն անդրադարձել է իր բազմաբովանդակ ստեղծագործական կարիերային, պատմելով իր ստեղծագործական գործընթացի և մի շարք նախագծերի մասին։
Մի փոքր պատմեք, թե ինչպես սկսեցիք ձեր սաքսոֆոնահար և կոմպոզիտոր։ դառնալու ճանապարհը։
Ես միշտ սիրել և ձգտել եմ դեպի արվեստը՝ որպես ինքնարտահայտման ձև: Սաքսոֆոնը գործիք է, որն ինձ հնարավորություն է տալիս մտքերս ու զգացմունքներս միահյուսել առանց սահմանների զգացողության:
«Որքան ավելի լավ եմ ճանաչում ինքս ինձ, այնքան ավելի ազնիվ է իմ երաժշտությունը:»
Իմպրովիզացիան ինքնաբուխ կոմպոզիցիա է, իսկ կոմպոզիցիան՝ ինքնարտահայտվելու և իմ պատմությունները պատմելու ևս մեկ միջոց՝ ստեղծելով ձայնային մթնոլորտ: Կոմպոզիցիաներիս բոլոր էսքիզներն ի սկզբանե սկսվում են ազատ իմպրովիզացիայից և զարգանում այդ ինքնատիպ մտքերի մելոդիկ, ներդաշնակ կամ ռիթմիկ էվոլուցիայի միջոցով:
Պատմեք ձեր ստեղծագործական ոգեշնչումների և դրանցից քաղած դասերի մասին:
Իմ ստեղծագործական ոգեշնչումները գալիս են կյանքի բոլոր ոլորտներից՝ ընտանիքից, ընկերներից, քաղաքներից, բնությունից, արվեստից, սննդից: Որքան ավելի լավ եմ ճանաչում ինքս ինձ, այնքան ավելի ազնիվ է իմ երաժշտությունը:
Երաժշտական մենթորներս զգալի ազդեցություն են ունեցել ինձ վրա՝ օգնելով ինձ գտնել իմ ոճային ձեռագիրը սաքսոֆոնով և որպես կոմպոզիտոր: Նրանք ինձ օգնել են բացահայտել երաժշտությանը և ձայնին մոտենալու նոր ուղիներ և խրախուսել են մտածել այն մասին, թե ինչ եմ ուզում ստանալ իմ արվեստի դրսևորման արդյունքում:
Այս ամենը, ինչպես նաև իմ սեփական անձի ուսումնասիրությունը, շարունակում է ինձ հստակություն տալ իմ երաժշտության և իմ կյանքում դրա դերի մասին:
Վերջերս ստեղծեցիք Րաֆֆի Կարապետյան օկտետը՝ ութ երգից բաղկացած ձոն, որը նվիրված է Հայոց Ցեղասպանությունից փախչելու և ԱՄՆ ներգաղթի մասին ձեր հոր հուշագրություններին և տատիկի գրություններին։ Նրանց գրություններն, անշուշտ, պարունակում են շատ տպավորիչ դրվագներ, սակայն ո՞ր պատմությունը դրդեց ձեզ ստեղծել այս նախագիծը: Ինչպիսի՞ն էր նրանց պատմվածքները երաժշտական կոմպոզիցիաների տեսքով թարգմանելու ստեղծագործական գործընթացը:
Այս գործիքավորման, մասնավորապես ձայնի համար, վաղուց էի ուզում գրել և մտորում էի այն մասին, թե ձայնը ինչ դեր պետք է ստանձնի օկտետում: Այս ընթացքում հայրս վերանայում էր իր հուշագրերը, որտեղ ներկայացված էին իր մոր գրվածքներից մի քանիսը: Մինչ կարդում էի նրա պատմվածքները, հանդիպեցի տատիկիս տխուր և երկար բանաստեղծությանը, որը կոչվում էր «Մոր նամակը»։ Այդուհետ, նրանց երկուսի գրվածքները երաժշտության հետ համադրելը անմիջապես իմաստ ստացան։
"Melodies In Silence-ի բոլոր կտորները ավելի կարճ են, ինչը միտումնավոր եմ արել, որպեսզի այն ավելի հակիրճ լինի և ալբոմը սկզբից մինչև վերջ յուրահատուկ ուրվագծով լսվի:"
Ձայնի համար գրելը սովորելու մեծ փորձ էր։ Պետք էր հասկանալ այն վոկալիստի ձայնածավալը, ում հետ աշխատում էի, և ուսումնասիրել ռիթմը վանկերի հետ: Ես ուզում էի, որ ձայնը փողային հատվածի մաս կազմեր, այլ ոչ թե խմբի մնացած անդամների առաջ մենակատար լիներ:
Գործընթացի մեծ մասն էր նաև որոշել, թե իրենց գրվածքներից որ հիմնաբառերն են կարևոր, որոնք պետք է շեշտել և վերադասավորել որպես տեքստեր։
Melodies In Silence (2021)-ը ձեր երկրորդ կուրսի ալբոմն է, որը ստեղծել եք COVID-19 համաճարակի վաղ շրջանում։ Ի՞նչ նոր երաժշտական ու թեմատիկ գաղափարներ էիք ուզում ուսումնասիրել դրանով:
Melodies In Silence-ի գրելու և ձայնագրության գործընթացն ինձ համար նոր տեսակետ բացեց կոմպոզիցիայի շուրջ։ Լինելով հեռահար ձայնագրման նախագիծ՝ մենք հնարավորություն ունեինք մանիպուլյացիայի ենթարկել մելոդիկ և ներդաշնակ կոնցեպտները՝ ձայնագրելով գրավոր բովանդակությունը, այնուհետև արտադրելով և մշակելով այն ստեղծել վերջնական կազմը։ Սա կոմպոզիտորին և պրոդյուսերին թույլ է տալիս ձևավորվել ձայնային պատկերներ և հյուսվածքներ, որոնք վերջնական արտադրանքը դարձնում են ավելի լսելի։
Melodies In Silence-ի բոլոր կտորները ավելի կարճ են, ինչը միտումնավոր եմ արել, որպեսզի այն ավելի հակիրճ լինի և ալբոմը սկզբից մինչև վերջ յուրահատուկ ուրվագծով լսվի:
Ի՞նչ եք նախատեսում անել որպես Creative Armenia-AGBU Fellow, իսկ հետագայում՝ որպես Հայաստանի ստեղծագործ դեսպան:
Որպես 2023 Creative Armenia-AGBU-ի Fellow պլանավորում եմ օգտագործել կազմակերպության տրամադրած հնարավորթւոյունները կարիերայիս առաջխաղացման համար՝ հաստատելով նոր ծանոթություններ այլ արվեստագետների հետ: Ի վերջո, շատ կուզենայի հնարավորություն ունենալ ելույթ ունենալ Հայաստանում և համագործակցել տեղի արվեստագետների հետ։