Զրույց Ֆոլքեր Շլյոնդորֆի հետ. մաս երկրորդ. Բիլի Ուայլդերի, Սթիվեն Սփիլբերգի և Դասթին Հոֆմանի մասին
Իր հերոս Բիլի Ուայլդերի, Դասթին Հոֆմանի հետ աշխատելու ու Օսկարի մրցանակաբաշխության ժամանակ իր ելույթի թյուրըմբռնման մասին։
Հոկտեմբերի 10, 2017 | հեղ.` Լասլո Կրիշտոն
Ֆոլքեր Շլյոնդորֆի հետ զրույցի առաջին մասը կարող եք կարդալ այստեղ։
Ֆոլքեր Շլյոնդորֆ
1975-ին Շլյոնդորֆը նկարեց «Կատարինա Բլումի ոտնահարված պատիվը» (1975). ֆիլմ, որ հետազոտում է դեղին մամուլի ազդեցությունն ու «Կարմիր բանակ ֆրակցիա» ահաբեկչական խմբավորման հանցագործությունների հանդեպ հասարակության հիստերիան: Այն պատմում է մի տնային տնտեսուհու մասին. նրա կյանքն ավիրվում է, երբ պարզ է դառնում, որ սիրահարվել է մեկին, ում որոնում են բանկ թալանելու մեղադրանքով: Շլյոնդորֆը Բիլի Ուայլդերից՝ իբրև երկրպագու, ստացավ մի նամակ, որում վերջինս հայտարարում էր, որ դա լավագույն գերմանական կինոնկարն է` Ֆրից Լանգի «M» (1931) ֆիլմից ի վեր: Իսկապես, արտասովոր հաճոյախոսություն…
Շլյոնդորֆը պատասխան նամակներ սևագրեց, սակայն դրանք բոլորն էլ նրան անհեթեթ թվացին, և նա Ուայլդերի նամակին այդպես էլ չպատասխանեց: Ավելի ուշ Փոլ Քոհները` Ուայլդերին ներկայացնող գործակալը, զանգահարեց Շլյոնդորֆին և զգուշացրեց, որ նամակն անպատասխան թողնելով` վիրավորել է Ուայլդերին: Պահանջեց, որ նա Մյունխենի հյուրանոցում Ուայլդերին տեսակցելու գնա և ներողություն խնդրի: Շլյոնդորֆը գնաց, և տասնամյակներ շարունակվող մի բարեկամություն սկսվեց վարպետի ու իր աշակերտի միջև:
ԼԿ. Դուք «Գթության հարվածը» (Der Fangschuss, 1976) նկարեցիք Բիլի Ուայլդերի հետ ընկերանալուց հետո: Ֆիլմի գործողություններն ընթանում են Լատվիայում, որտեղ մի կոմսուհի սիրահարվում է մի զինվորի, սակայն երբ հայտնաբերում է, որ նա միասեռական է, միանում է բոլշևիկ պարտիզաններին: Նրան բռնում են, իսկ պատիժն ի կատար է ածում հենց իր բաղձանքի առարկան: Մարդիկ, պատմությունից քշվելով, երբեմն իրենց նվիրվածության առարկան փոխում են գրեթե ամեն օր` ըստ այնմ, թե տվյալ պահին իրենց տարածքը որ իշխանությունն է զբաղեցնում: Այն ինձ հիշեցնում է «Հինգ գերեզման Կահիրեի ճանապարհին» ֆիլմը, որտեղ հյուրանոցի նախասրահում՝ շրջանակի մեջ, մշտապես փոխվում են ղեկավարների նկարները:
ՖՇ. Այո, ոգեշնչումը «Հինգ գերեզման Կահիրեի ճանապարհին» ֆիլմից է: Բիլի Ուայլդերի հայրը Գալիսիայի երկաթուղային կայարանի բոլոր ռեստորանների տերն էր, և Առաջին համաշխարհայինի ժամանակ նրանք երբեմն մի՛ կողմից էին, երբեմն` մյուս: (քրքջալով) Բիլին է ինձ դա ասել:
ԼԿ. Ուայլդերն այս խոսքն ուներ. կամ պարզ մի պատմություն է լինում բարդ ֆոնի վրա, կամ հակառակը:
ՖՇ. Այդ մասին ասաց, երբ «Գթության հարվածի» նախաբանը նրան պատմեցի:
ԼԿ. Կանոններով մտածելը լավ է. Լյուբիչի ոճը, Ուայլդերի ոճը, սակայն այդ չափանիշներով Դեյվիդ Լինչի բոլոր ֆիլմերը կտապալվեին, կտապալվեր Ձեր «Թիթեղյա թմբուկը» և այն ամենն ինչն ինքնատիպ է:
ՖՇ. Իհարկե, կանոններ չկան. բացարձակապե՛ս… Եվ Բիլի Ուայլդերն առաջինն էր, որ հասկացավ դա: Մենք մշտապես կանոններ էինք փնտրում, որովհետև այդպես հաճելի է: Ես վայելում էի նրա հետ այդ քննարկումները: Մայքլ Բարքերը (ես «հայտնաբերեցի» նրան «Թիթեղյա թմբուկը» նկարելիս. նա հիմա «Սոնի Փիքչըրս Քլասիքսի» տնօրենն է) նույնպես շատ մտերմացավ Բիլի Ուայլդերի հետ: Նա ինձ ասաց. «Ուայլդերը չէր կարողանում հավատալ, որ դու, փաստորեն, նկարում ես լուրջ բովանդակությամբ բոլոր այդ ֆիլմերը, և դա քեզ համար կարծես ավելի՛ կարևոր էր, քան ասելիքը հանդիսատեսին հասցնելը:» Բիլին ավելի խորը իմաստ դնելու կարիք չուներ, քանի որ նրա բոլոր ֆիլմերը շատ խիստ բարոյական մոտեցում ունեն: Նա անզիջում է էթիկայի հարցում, և նրա ֆիլմերում այդ առումով երբեք թերացում չկա: Սակայն նրա համար, փաստորեն, մի տեսակ զարմանալի էր, թե ինչու պիտի մեկն ավելի բարդ նկարի, երբ ֆիլմ նկարահանելն արդեն իսկ բավական բարդ է. ինչու պիտի մեկն այն ավելի բարդ դարձնի` այդպիսի խրթին սյուժեներ ընտրելով: (ծիծաղում է) Նա լրագրության ոլորտից էր եկել և իր ճամփան հարթել` սանդուղքն ի վեր. և այն, ինչին մարդիկ խորություն են ասում, (ծիծաղում է) այն չէր, ինչ նա՛ էր փնտրում: Ինչևէ, ես մտածեցի, որ մենք ուղղակի փոխադարձ հարգանք ունենք` ելնելով բնավորությունից, անհատականություններից… Բայց գուցե մի բան կար հատկապես վերջին շրջանում, երբ նա նկարում էր «Ֆեդորան» (1977) և վերանկարահանում «Բադդի, բադդին» (1981), ու ես էլ այս ֆիլմերն էի անում. հավանաբար մի բան կար, երբ նա մտածեց, որ ես ճիշտ եմ վարվում, իսկ ինքն ինչ-որ բան սխալ է անում:
Հիմա ես փորձում եմ Բիլի Ուայլդերին այլ կերպ հասկանալ: Նա չափազանց նվիրված էր նոր սկսելիս` Հոլիվուդի մեծամեծների վրա բացեիբաց և ուղղակի հարձակում գործելով. երբ դեռ ոչ ոք էր. երբ նկարում էր «Կրկնակի ապահովագրությունը» և էլի ուրիշ բաներ: Եվ երբ քաղաքական փոխզիջումներ եղան, ինչպես «Շտալագ 17 »-ի ժամանակ, նա ուղղակի հեռացավ Փարամաունթից: [Փարամաունթի նախագահ Բարնի Բելաբենը ցանկանում էր ֆիլմում ծանրությունը գերմանական նացիստներից տեղափոխել լեհ նացիստների վրա, որպեսզի գերմանացի հանդիսատեսին չվիրավորի: Ուայլդերը, որի մայրը, տատն ու խորթ հայրը Աուշվիցում էին զոհվել, պահանջեց, որ Բելաբենը ներողություն խնդրի, այլապես ինքը կլքի Փարամաունթը: Բելաբենը հրաժարվեց: Բիլին հեռացավ, թեև պայմանագիրը դեռ չէր ավարտվել:] Ավելի ուշ գուցե նա ինչ-որ կերպ փափկեց: Կամ Օդրիի [նրա կնոջ] ազդեցությունն էր. վերջինս ցանականում էր հարգանք վայելել: Հենց Օդրին էր, որ չէր ցանկանում՝ իմ վավերագրությունը [Ուայլդերի հետ երեսուն ժամանոց հարցազրույցի նյութի հիման վրա] ցուցադրվի. նա համարում էր, որ Ուայլդերը այդքան էլ արժանի չէ:
ԼԿ. Ճիպոտով մեջքին ունեցած բոլոր քերծվածքների պատճառո՞վ…
ՖՇ. Այո, այդ կարգի բաների… Պիտի ինչպես հարկն է լուսաբանվի։ [Կինոպատմաբան Հելմուտ] Կարաշեկը գիրք գրեց, բայց շատ վատ գիրք: Անգամ գերմաներեն տարբերակում նա ջանաց ավելի զվարճալի լինել, քան ինքը` Բիլի Ուայլդերը: Կարաշեկը փորձեց այն զվարճալի գիրք դարձնել: Բայց դա Բիլի Ուայլդերը չէր… Եվ Ուայլդերն այնքան դժգոհ էր, որ համաձայնություն չտվեց այն անգլերենով հրատարակելու կամ թարգմանելու:
Ֆոլքեր Շլյոնդորֆը եւ Բիլլի Ուայդերը
ԼԿ. Ես YouTube-ում դիտեցի Օսկարն ընդունելու Ձեր ելույթը…
ՖՇ. Այն ժամանակ սարսափելի թյուրըմբռնում եղավ, որ անգամ չհասկացա, երբ այնտեղ էի: Ես սկսեցի` ասելով. «Առաջին Օսկարը գերմանական ֆիլմին` Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից ի վեր` բոլորիս հայտնի պատճառներով…»
ԼԿ. Երկու անգամ Ձեր ելույթի ժամանակ ինչ-որ մեկը դահլիճում բարձր խոսում է՝ կարծես բղավելով Ձեզ վրա: Ես չհասկացա, թե նա ինչ էր ասում…
ՖՇ. Ոչ էլ ես...
ԼԿ. Առնվազն մեկ անգամ Ձեզ ընդհատեցին:
ՖՇ. Ու նորից. «Բոլորիս հայտնի պատճառներով…»: Եվ Բիլի Ուայլդերը շատ լավ հասկացավ: Նա ինձ ասաց. «Չեմ հասկանում, թե նրանք՝ այդ մարդիկ, ինչ մտածեցին. դու ուզում էիր ասել, որ գերմանական ֆիլմերն այնքա՛ն վատն էին պատերազմից հետո` 50-ականներին, և այլն…»:
ԼԿ. Հայտնի է, որ Ուայլդերը մի անգամ նկատել է, թե «կյանքը չափազանց կարճ է գերմանական ֆիլմեր դիտելու համար:»
ՖՇ. (ծիծաղում է) Բայց նրանք մտածեցին, թե ես ի նկատի ունեի գերմանական ֆիլմերին Օսկար չտալու դավադրությունը, ինչը վերջին բանն է, որ երբևէ կարող էի մտածել: (քմծիծաղով)
ԼԿ. Ես նույնպես ենթադրեցի, որ Դուք ակնարկում եք նացիզմն ու Գերմանիայի մեղքերը:
ՖՇ. Ո՛չ. գերմանական ֆիլմերի հատկապես վատ որակը` պատերազմից հետո: «Որովհետև 20-ականներին ու 30-ականներին մեծ ֆիլմեր նկարած բոլոր տաղանդավոր մարդիկ հենց Հոլիվուդում էին: Նկատի ունեմ, Ֆրից Լանգը և այլն, և այլն…», ես մտքով պատրաստվել էի, որ եթե Օսկար ստանամ, ապա ցանկանում եմ այդ մարդկանց հարգանքի տուրք մատուցել: Սակայն այդ թյուրըմբռնումը եղավ: Երբ էլ որ ելույթ ունենալու լինեմ, մշտապես ինձ սխալ են հասկանում: Պետք չէ շատ բարդացնել: Ուղիղ ու բաց, պետք չէ որևէ ակնարկ… (ծիծաղում է)
Մենք ընթրեցինք Բիլի Ուայլդերի տան մոտի բիստրոյում` Բեթ Միդլերի և մյուսների հետ: Եվ մարդիկ շնորհավորում ու իմ ելույթի մասին էին խոսում: Սակայն Բիլին շատ կոշտ էր ընթրիքի ժամանակ: Երբ դրա մասին սկսեցին խոսել, նա ասաց. «Դուք՝ հիմարնե՛ր, չեք հասկանում, որ նա չէր կարող դա՛ ի նկատի ունենալ, նրա մտադրությունն այս էր ու այն:» Բայց արդեն ուշ էր, և հաջորդ առավոտյան՝ ժամը յոթին, «Բարի լույս, Ամերիկա» շոուի ժամանակ [Ջոննի] Քարսոնն այն մեջտեղ բերեց ու ասաց. «Այս գերմանացին մեզ ցանկանում էր դասախոսություն կարդալ:» (ծիծաղելով) Օհ, Աստվա՛ծ, ծիծաղելի է, ամբողջ Հոլիվուդը… Կարծում եմ, որ նույն օրը ևեթ, երբ Հոլիվուդում դուռը բացվեց [իմ առաջ], ես այն շրխկացրի նրանց երեսներին: (քրքրջալով)
Բայց Սփիլբերգն ինձ մի առաջարկ արեց, որն այդպես էլ, դժբախտաբար, չստացա, որովհետև իմ գործակալը թեև հրաշալի, բայց մի քիչ ամբարտավան չեխ-գերմանացի Փոլ Քոհներն էր Կենտրոնական Եվրոպայից, որ ներկայացնում էր վաղ շրջանի կինոգործիչներին՝ Ջոն Հյուսթոն, Բիլի Ուայլդեր, Ուիլյամ Ուայլեր… Հետո [Ինգմար] Բերգմանը, որ նրա համար կարծես թե դարձավ վերջին մեծությունը [Լիվ] Ուլմանի ու Մաքս ֆոն Սյուդովի հետ միասին: Սփիլբերգը նոր էր սկսել «Մթնշաղի գոտու» վերանկարահանումները: Ես սիրում էի հին «Մթնշաղի գոտին»: Մենք այն նայել էինք [Բերտրան] Տավերնյեի հետ Փարիզում… Եվ, ուղղակի առանց ինձ ասելու, գործակալս Սփիլբերգին ասել էր. «Մենք ոչ մի հեռուստատեսային առաջարկ չենք ընդունելու:» (քրքջում է)
ԼԿ. Բայց այն կինոդահլիճի լիամետրա՞ժ էր…
ՖՇ. Ոչ, այն ժամանակ հեռուստասերիալ էր: Ես կարող էի այն նկարել: Եվ Սփիլբերգի հետ շատ լավ լեզու կգտնեի, որովհետև նա իր գործի մեջ մեծ վարպետ է, ես` նույնպես: Պատճառ չկար, որ միմյանց չհասկանայինք: (ծիծաղում է)
ԼԿ. Քոհները մերժեց առանց Ձեզ հետ խորհրդակցելու՞…
ՖՇ. Այո, առանց ինձ հետ խորհրդակցելու: Միլոշ Ֆորմանը, ում հետ ես Նյու Յորքում ընկերացա, ինձ ասաց. «Տե՛ս, ընտրությունը քոնն է, ես վստահ եմ, որ Հոլիվուդում կարո՛ղ ես նկարել. հնարավոր է, որ հաջորդ տասը տարվա մեջ մեկ կամ գուցե երկու ֆիլմ նկարես: Եթե վերադառնաս Եվրոպա՝ հինգ ֆիլմ կնկարես:» (ծիծաղում է) Եվ ինչ-որ առումով ես հանգիստ չէի զգում այդ իշխանատենչությունից և ես-ի այդ ամբողջ պայքարից, որ ստիպված պիտի մղեի: Իմ ներսում դա չկար: Ինձ առաջ մղողը ամենամեծը լինելը, ավելի բարձր վարձատրվող, կամ աշխարհում ամենաբարձր վարձատրվող ռեժիսորը լինելը չէ: Իսկի պետքս էլ չէ… (ծիծաղում է) Ինչպես Գյունթեր Գրասսը մի անգամ ասաց՝ ես «krankhaft» եմ: «Ախտագին մի բան է, թե որքա՛ն համեստ ես: Դա քո հիվանդությունն է:» (ծիծաղում է) Ես հմուտ մասնագետ եմ. ինչ վերաբերում է աշխարհին, ապա որևէ այլ կարգի նկրտումեր չունեմ: Իսկ Հոլիվուդում իսկապես պիտի մոլեգին լինես: Ես կարիերայում երբեք ընտրություն չեմ արել:
ԼԿ. Մի անգամ Բուդապեշտում մի հարցազրույցի ժամանակ ասել եք, որ Դասթին Հոֆմանը կարծել է, թե «Մեֆիստոն» Դուք եք նկարել, և գուցե մեկնումեկի սխալմունքն է եղել, որ «Վաճառականի մահը» ֆիլմում նկարահանվելիս՝ նրան սխալ ռեժիսոր է հանդիպել: Ոչ այնքան վաղուց ես առիթ ունեցա Դասթին Հոֆմանի հետ հարցազրույց անելու Լոնդոնում և հարցրի այդ մասին: Նա ասաց. «Առաջին անգամ եմ լսում այս պատմությունը։»
ՖՇ. (ծիծաղում է) Բնորոշ է Դասթինին... Կարծում եմ՝ նա անկեղծ է, երբ ասում է, որ չի հիշում: Մեծամասամբ ես օրագիր եմ պահում. այնպես որ կարող եմ օրն ու ժամն էլ ճշտել: (քրքջալով) Ես հիշում եմ սրճարանը, որովհետև դա իրոք շրջադարձային հանդիպում էր: Զրույցի վերջում, երբ արդեն դուրս էինք գալիս, նա ասաց. «Ի դեպ, գիտե՞ք՝ ինձ դուր եկավ «Մեֆիստոն»:»(ծիծաղում է) Եվ այդ պահին ես հասկացա. «Ոչ, ոչ, ոչ, Դուք սխալվում եք, ես «Թիթեղյա թմբուկի» ռեժիսորն եմ: «-Օ՜հ ,- ասաց նա»: Ես հարցրի. «Դուք այն տեսե՞լ եք:» -«Ոչ»: (ծիծաղում է) Ոչինչ…
Ինչևէ, այդ ժամանակ ես դեռ «Վաճառականը» նկարելու ոգևորությամբ լցված չէի: Ինձ համար ակնհայտ չէր, թե ես, լինելով գերմանացի, պիտի նկարեմ «Ամերիկանա» ոճի այդ ֆիլմը: Սակայն ճիշտ ստացվեց: Հաճախ ուրիշներն ավելի լավ գիտեն, թե դու ինչ պիտի անես: Ֆիլմերի կեսը, որոնք ես հատկապես ցանկացել եմ նկարահանել, սխալմունք են եղել: Բայց այն ֆիլմերը, որոնք ինձ բաժին են ընկել այն մարդկանց միջոցով, ովքեր ասում էին «դու պիտի սա՛ անես, սա քե՛զ համար է», դժբախտաբար նրանք են ճիշտ եղել: (քրքջալով) Ահա թե որքան վատ ենք մենք ինքներս մեզ ճանաչում:
Փաստն այն է, որ նա իր գործակալներն ու լրտեսներն ունի, որոնք իմանում են՝ ով կա քաղաքում: Եվ երբ նոր ռեժիսոր է գալիս Նյու Յորք, Դասթինը ցանկանում է նրա հետ հանդիպել: Այն օրերի մասին եմ ասում… Եվ հանդիպեց ինձ, ու այդ շփոթմունքը եղավ: Եվրոպական ֆիլմերը` թե՛ հունգարական, թե՛ գերմանական, Հոլիվուդից շատ փոքր ու հեռու են երևում… (ծիծաղում է)
Մենք «Վաճառականի մահն» էինք նկարում: Մայք Օվիցը, որ Դասթին Հոֆմանի գործակալն էր, և այն ժամանակ՝ շատ ազդեցիկ, ցանկանում էր, որ ես իր կողմը շրջվեմ, ու անհավատալի բանակցություններ էր վարում. ձեռագիր նամակներ, ինչը շատ հազվադեպ բան է, գիտե՞ք…(ծիծաղում է) Ես պիտի միանայի նրան ու նրա անձնակազմին: Ու ես չմիացա, որովհետև ինձ հանգիստ չէի զգում հոլիվուդյան այդ տղաների հետ: Փաստաբան Բերթ Ֆիլդզն իր ողջ խմբով… Անտանելի էր, երբ ես պիտի նրանց հետ ընթրիքի գնայի. ինձ համար դա ահավոր էր…
Ֆոլքեր Շլյոնդորֆը եւ Դասթին Հոֆմանը
ԼԿ. Դուք կարող էիք ընտրվել «Անձրևի մարդը» ֆիլմի ռեժիսոր՝ որպես փաթեթով իրականացվող այդ գործարքների մաս…
ՖՇ. Ես Դասթինի հետ երեք նախագիծ ունեի «Վաճառականից» հետո. մեկը Լեոնարդ Դաչի [Էլմոր Լեոնարդ]` հրաշալի գանգստերական պատմություններ գրողի հետ: Չգիտեմ՝ ինչու են բոլորը նրան Դաչ անվանում: [Լեոնարդն այդ մականունը ստացավ նետող բեյսբոլիստ Դաչ Լեոնարդի անունից, երբ ծառայում էր ԱՄՆ-ի ռազմածովային ուժերի «Սիբիզ» կոչվող շինարարական գումարտակում - ԼԿ.] Դաչը համաձայնեց գրել սցենարը: Դա Հոլիվուդում բեմադրվելիք մի պատմություն էր: Մենք մշակում էինք այն: Ես հեռացա նախագծից, քանի որ Դասթինը սցենարի քննարկումներին մշտապես իր հետ բերում էր «Լավ» պիեսի հեղինակ Մարրի Շիզգալին, որ կարծես նրա «գուրուն» էր: Նա երբեք սցենարը հեղինակելուն չէր մասնակցել, սակայն մշտապես Դասթինի կողքին էր: Շիզգալը միշտ վախեցած էր: Նա կիսով չափ իրեն մեջ գցող «կիբիցեր» էր, կիսով չափ էլ՝ գիշերվա ընթացքում երկխոսություններ վերաշարադրող: Ես նրա հետ լեզու չգտա, ուստի որոշ ժամանակ անց նախագծից դուրս գալու ձև գտա: Հետո այն անցավ Սքորսեզեին, բայց նա էլ հեռացավ. ի վերջո, ֆիլմը երբեք չնկարվեց: Կարելի է տարիներ շարունակ խաղալ նման նախագծերի հետ:
Նյու Յորքում Սեմ Քոհն կար [ICM-ի գերգործակալ]: Նա ասաց. «Լսի՛ր, դու այս«Սպասուհու պատմությունը» պիտի նկարես:» - Դու իսկապե՞ս հավատում ես դրան. ես այնքան էլ վստահ չեմ, թե այդ ամենը գլուխ կգա… «Այո′, այո′, այո′...»:
ԼԿ. «Սպասուհու պատմությունն» (1990) արդյոք մի փորձ չէ՞ր՝ խորհելու նացիստական շրջանի ռասսայական զտման, եվգենիկայի և այն մասին, թե ով կարող է սերունդ թողնել և ով՝ ոչ:
ՖՇ. Իհարկե՛, այդ ամենն էլ կա… Ես չափազանց նորելուկ էի Միացյալ Նահանգների համար, դեռ ամբողջովին դրա մշակույթի մեջ չէի, այնպես որ այդ պուրիտանությունը լուրջ չընդունեցի: Ես մտածեցի, որ դա անցյալ է: Չէի կարծում, թե վերածնված քրիստոնյա կամ դրա նման մի բան կարող է պատահել Միացյալ Նահանգներում. կրտսեր Բուշին նախորդող տարիներն էին: Տասը տարի անց ես լիովին հասկացա. պետք էր շատ ավելի ագրեսիվ ֆիլմ նկարել:
Ինչու այն Հոլիվուդում չնկարեցի՞… Գուցե որովհետև սրտի խորքում երբեք իսկապես չէի ուզում: Ես սիրում էի Նյու Յորքը. այսօր էլ դեռ սիրում եմ: Ես Եվրոպայից եկա ու մնացի Նյու Յորքում: Երբեք հավելյալ մղոններ չկտրեցի… (ծիծաղում է) Նյու Յորքն այն ժամանակ, ինչպես և հիմա, անկախ կինոյի քաղաքն էր: Ֆիլմերը, որ ես նկարահանել եմ Միացյալ Նահանգներում` «Վաճառականի մահը», «Ծերունիների հավաք» ֆիլմը Լուիզիանայում Լու Գոսսեթի, Ռիչարդ Ուիդմարքի և Հոլլի Հանթերի հետ, այնուհետև «Սպասուհու պատմությունը» Հյուսիսային Քարոլինայում, բոլորն էլ այդ ափին են: (ծիծաղում է) Բոլորն անկախ պրոդյուսերներ էին Նյու Յորքից, և ես շատ երջանիկ էի՝ նրանց հետ աշխատելով: Իրականում, նրանք անհամբեր էին տեսնելու, թե ինչպես կարելի էր աշխատել ոչ հոլիվուդյան ձևով, երբ ֆիլմ նկարելու համար 200 կամ 300 հոգանոց թիմ չունես: Ես Միացյալ Նահանգներում կմնայի, այնտեղ շատ լավ աշխատանքային զգացում եմ ունեցել, եթե իմ պրոդյուսերների հետ նոյեմբերի իննին Նյու Յորքից Բոսթոն թռչող ինքնաթիռի մեջ նստած չլինեի «Սպասուհու պատմությունը» ֆիլմի նախնական ցուցադրելու համար, որ Բոսթոնի հանրախանութներից մեկում էր տեղի ունենալու: Օդաչուն հայտարարեց. «Բեռլինում հենց նոր փլուզվեց պատը:» Այսինքն դրսում օդի ջերմաստիճանը հայտնելու փոխարեն, որով ոչ ոք հետաքրքրված չէ, այս անգամ նա մեզ հետաքրքիր տեղեկություն հաղորդեց: Եվ ես անմիջապես մտածեցի. ի՞նչ ես անում այստեղ, դու պետք է Բեռլինո՛ւմ լինես: Այնտեղ պատմություններ կլինեն պատմելու… Երկու այդքան տարբեր հասարակություն միանալու է. այնտեղ բռնկումներ կլինեն:
Փոխարենը, ես ներգրավվեցի կինոստուդիայի բիզնեսի մեջ՝ գլխավորելով Բաբելսբերգ կինոստուդիան, ինչն իմ կյանքի մեծագույն սխալն էր:
Ի դեպ, կինս ասում է, որ ես այդ աշխատանքն ընդունեցի մեծապես սնափառության նկրտումներով:
ՀԵՂԻՆԱԿ
Լասլո Կրիշտոնը Բուդապեշտում բնակվող կինոքննադատ եւ լրագրող է։